ثبت نام / ورود به پنل کاربری
مشخصات من
گروه “بیاب سلامت” در بخش رسانه بر خط و در قسمت بیاب خبر خود،
اخبار حوزه سلامت با مضامین سبک زندگی، تغذیه سالم، مراقبتهای مادر و کودک و.... را منتشر میکند .
تعداد بازدید:
چه چیزی بخورم که بچه‌ام وزن بگیرد؟ یعنی رژیم بگیرم! پس بچه چی می‌شه؟ مادرم میگه تو دو نفری باید به اندازه دو نفر غذا بخوری!
اینها جملاتی هستند که در برخورد با خانم‌های باردار، آنها را بارها می‌شنویم. تغذیه یک عامل مهم و گاه نگران کننده برای مادران باردار است و باورهای اشتباه فرهنگی می‌تواند موجب نگرانی بیشتر مادر و یا باعث افزایش وزن نامناسب او گردد. بطور مثال اصرار اطرافیان برای خوردن غذاهای خاص در زمانی که مادر دچار تهوع و استفراغ بارداری است شرایط او را وخیم‌تر میکند. اضافه وزن بیش از حد مورد نیاز نیز موجب افزایش عوارض بارداری از جمله دیابت بارداری می‌شود.
داشتن اطلاعات لازم و صحیح در مورد مواد غذایی مورد نیاز در بارداری و آگاهی از میزان مناسب افزایش وزن، می‌تواند دوران بارداری سالمتر و توأم با اطمینان خاطر را به همراه داشته باشد.
حد مجاز دریافت کالری چقدر است؟
بر خلاف باور سنتی، که مادر باردار را تشویق به مصرف غذای زیاد میکند، میزان کالری مصرفی یک خانم باردار نسبت به قبل از بارداری بطور متوسط روزانه 300 کیلو کالری افزایش می‌یابد که این میانگین با توجه به اینکه در سه ماهه اول نیاز به افزایش کالری مصرفی نداریم، تعیین شده است. بایستی این نکته را نیز مد نظر داشت که کاهش فعالیت فیزیکی در بارداری ممکن است این نیاز به افزایش کالری را کمتر هم بکند. اضافه کردن بیش از 1000 kcal در روز، منجر به افزایش بافت چربی مادر و چاقی می‌شود. مصرف میوه و سبزیجات، لبنیات کم چرب و غلات کامل می‌تواند به کاهش شدت چاقی کمک کند.
افزایش وزن در بارداری
تغذیه مناسب در بارداری علاوه بر تأمین نیازهای مادر و جنین، منجر به افزایش وزن مناسب مادر نیز خواهد شد. تغذیه مادر باردار بایستی شامل تمام گروه‌های غذایی شده و تنوع لازم را داشته باشد، همچنین کالری حاصل از مواد غذایی دریافت شده بایستی افزایش وزن لازم برای مادر را بوجود آورد. میزان افزایش وزن مادر بطور مستقیم وابسته به وزن قبل از بارداری مادر است.
برای خانم‌هایی که BMI (شاخص توده بدنی) آنها کمتر از 5/18 است و افراد لاغر محسوب می‌شوند میزان افزایش وزن مناسب در بارداری 5/12 تا 18 کیلوگرم است. در خانم‌هایی با وزن نرمال که شاخص توده بدن آنها 5/18 تا 9/24 است ، مناسب است که 5/11 تا 16 کیلوگرم افزایش وزن در بارداری داشته باشند و خانم‌هایی که اضافه وزن دارند (شاخص توده بدنی 25 تا 9/29) بهتر است که 7 تا 5/11 کیلوگرم در بارداری وزن اضافه کنند و سرانجام در خانم‌های چاق که شاخص توده بدنی 30 یا بالاتر دارند میزان افزایش وزن مناسب 5 تا 9 کیلوگرم خواهد بود. در بارداری‌های دوقلو میزان افزایش وزن بالاتر می‌رود.
انتخاب رژیم غذایی مناسب
برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب در بارداری، بایستی از گروه‌های غذایی متفاوت به مقدار لازم استفاده کرد در یک خانم با وزنی در محدودۀ نرمال، مصرف روزانه 6 تا 11 واحد نان و غلات، 2 تا 4 واحد میوه، 3 تا 5 واحد سبزیجات، 2 تا 3 واحد لبنیات، 2 تا 3 واحد موادی مثل گوشت، تخم مرغ و حبوبات و مقدار کمی چربی توصیه می‌شود.
مصرف نان‌های سبوس‌دار و غلات کامل بعلت وجود فیبر و مواد مغذی بیشتر، ارجحیت دارند. بهتر است لبنیات کم چرب مصرف شود. بایستی به این نکته توجه کنیم که سبزیجاتی با کربوهیدرات بیشتر مثل هویج و کدو حاوی کالری بالاتری نیز هستند.
مصرف پروتئین در بارداری اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا ماده اصلی برای تشکیل و رشد بافت‌های جنین، جفت، رحم و بافت پستان و نیز افزایش حجم خون مادر، محسوب می‌شود. نیاز به پروتئین بطور متوسط 1 گرم در روز به ازای هر کیلوگرم وزن مادر است بطور مثال خانمی که حدود 70 کیلوگرم وزن دارد روزانه نیاز به مصرف 70 گرم ماده پروتئینی دارد. پروتئین مورد نیاز بطور عمده از منابع حیوانی مثل انواع گوشت، لبنیات و تخم مرغ تأمین می‌شود. ماهی از منابع خوب پروتئین است ولیکن بعلت وجود جیوه در تمام غذاهای دریایی، مقدار توصیه شده مصرف ماهی حدود 200 گرم در هفته است.
لبنیات یک منبع خوب برای تأمین پروتئین و کلسیم در بارداری و شیردهی می‌باشد.
دریافت مواد معدنی مورد نیاز
در یک تغذیه متعادل، مواد معدنی مورد نیاز به استثنای آهن و ید، در بارداری تأمین می‌شوند. در طی بارداری آهن بطور عمده برای افزایش میزان هموگوبین در خون مادر و نیز برای نیاز جنین و جفت مصرف می‌شود. مقدار مورد نیاز آهن در بارداری روزانه 27 میلی‌گرم آهن است که در اغلب مکمل‌ها این میزان وجود دارد. در مواردی نیاز به مصرف آهن بالا می‌رود که شامل کم‌خونی مادر، چند قلویی و عدم مصرف به موقع و منظم مکمل‌ها می‌باشد.
با توجه به اینکه کمبود مصرف ید در مادر می‌تواند عواقبی مثل کند ذهنی نوزاد را به همراه داشته باشد، مصرف روزانه 220 میکروگرم ید در طی بارداری توصیه می‌شود.
دریافت ویتامین های مورد نیاز
نیاز به ویتامین‌ها نیز در بارداری از طریق رژیم غذایی مناسب، تأمین می‌گردد و مورد استثنای آن اسید فولیک است.
اسیدفولیک: در خانم‌هایی که قصد بارداری دارند مصرف روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک تا پایان سه ماهه اول بارداری توصیه می‌شود. در مادرانی که سابقه تولد نوزاد با نقص لوله عصبی دارند، مصرف 4 میلی‌گرم (4000 میکروگرم) اسید فولیک از یک ماه قبل از بارداری تا پایان سه ماهه اول حاملگی، لازم است.
ویتامین د: ویتامین د یک ویتامین محلول در چربی است که بر خلاف سایر ویتامین‌ها که از طریق تغذیه تأمین می‌شوند در بدن و در اثر تابش آفتاب ساخته می‌شود. این ویتامین موجب تحریک جذب کلسیم از طریق روده‌ها شده و در نتیجه به تأمین کلسیم استخوان‌ها کمک میکند. کمبود ویتامین د در مادر می‌تواند منجر به نرمی استخوان در نوزاد و یا در موارد شدید موجب شکستگی استخوان در آنها شود. میزان مورد نیاز ویتامین د روزانه 600 واحد است. در مواردی که کمبود ویتامین د در مادر وجود دارد این میزان افزایش می‌یابد. زنانی که برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید، محدودیت دارند در خطر کمبود ویتامین د قرار دارند. در گیاهخواران و افرادی که پوست تیره دارند، نیز این کمبود بیشتر دیده می‌شود.
توجه به تأمین مواد غذایی لازم با توجه به فرهنگ غذایی خانواده و شرایط ویژه هر مادر باردار می‌تواند به سلامت بارداری کمک کند. لذا داشتن مراقبت بارداری تحت نظارت پزشک متخصص زنان، عامل مهم برای گذراندن دوران بارداری با اطمینان بالا می‌باشد.
مادران باردار باید بدانند مصرف بیش از حد مواد غذایی می‌تواند به اندازه عدم مصرف مواد ضروری، برای مادر و جنین مضرر باشد. اینجاست که بیاد می‌اوریم قدمای ما گفته‌اند:
«اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست».
دکتر اسماعیلی پور
دیدگاه خود را ارسال کنید.