بسته بندی فعال: تعریف، انواع و مزایا
انتظارات مصرف کنندگان در مورد محصولات غذایی پیچیده است. به عنوان مثال، بسیاری از آمریکایی ها از غذاهای دریایی تازه ای که اغلب در رستوران های داخلی سرو می شوند یا از میوه های گرمسیری فراوانی که در قفسه های فروشگاه های مواد غذایی در طول زمستان انباشته شده اند، لذت می برند.
با این حال، به طور همزمان، تقاضا برای محصولات حداقل فرآوری شده، بدون افزودنی و مغذی در حال افزایش است. برای برآورده کردن این تقاضاهای گسترده، سازمان هایی که با مواد فاسد شدنی سروکار دارند باید روش های توزیع خود را به دقت بررسی کنند و راه های جایگزینی برای حفظ کیفیت محصول خود پیدا کنند. و در این راستا بسته بندی فعال نقش حیاتی ایفا میکند. اگرچه مفهوم جدیدی نیست، اما این فناوری به سرعت در حال توسعه است و نوید مزایای زیادی را به چندین صنعت می دهد.
بسته بندی فعال چیست؟
بسته بندی فعال نوعی بسته بندی هوشمند است که برای افزایش ماندگاری محصولات فاسد شدنی و بهبود کیفیت آن ها طراحی شده است. این نوع بسته بندی معمولا با انتشار یا جذب ترکیباتی درون یک محصول بسته بندی شده، سرعت رشد میکروبی، کاهش یا افزایش رطوبت و واکنش های اکسیژن را کنترل می کند. بسته بندی فعال انواع مختلفی دارد که هر کدام مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند. پیش بینی می شود بازار جهانی بسته بندی فعال از 15.21 میلیارد دلار در سال 2023 به 22 میلیارد دلار تا سال 2030 افزایش یابد.
کاربردهای بسته بندی فعال
بسته بندی فعال در چندین صنعت کاربرد دارد.
غذا و نوشیدنی
صنعت غذا و نوشیدنی به دلیل تقاضا برای افزایش ماندگاری و قوانین سختگیرانه تر ایمنی مواد غذایی، بزرگترین صنعت نهایی برای بسته بندی فعال است. بسته بندی فعال تضمین می کند که محصولات برای مدت طولانی تری تازه تر می مانند، کیفیت غذا را بهبود می بخشد و بوی ناخواسته را از بین می برد.
داروسازی و بهداشت و درمان
بسته بندی فعال از داروها و سایر لوازم پزشکی در برابر اکسیژن و رطوبت محافظت می کند تا آسیب و تخریب را کاهش دهد. به عنوان مثال، تولیدکنندگان داروها و واکسن ها باید هنگام ذخیره و حمل و نقل محصولات خود مقررات ایمنی سختگیرانه را رعایت کنند. بسته بندی فعال این نوع انطباق با استانداردها را ساده تر می کند.
کشاورزی و باغبانی
تازه نگه داشتن محصولات در حین حرکت از منبع به قفسه فروشگاه مواد غذایی یک چالش بزرگ است. بسته بندی فعال در بخش کشاورزی نقش اثرگذاری داشته، ضایعات مواد غذایی را کاهش می دهد، کیفیت محصول را بهبود بخشیده و حاشیه سود بهتری را برای کشاورزان ایجاد می کند.
خدمات تجارت الکترونیک و تحویل درب منزل
شیوع COVID-19 باعث نحول در صنعت تجارت الکترونیک شد. امروزه، مصرف کنندگان انتظار دارند هر چیزی که نیاز دارند مستقیما درب منزل تحویل داده شود، که باعث افزایش تقاضا برای بسته بندی فعال می شود. تازه نگه داشتن محصولات در قفسه سوپرمارکت که در آن دسترسی آسان به سیستم های کنترل دما پیچیده و ظروف ضد اکسیژن وجود دارد حائز اهمیت بوده، اما انجام این کار در طول حمل و نقل طولانی و پراکنده از چالش های تولیدکنندگان بوده است.
انواع فناوری های بسته بندی فعال
رایج ترین انواع فناوری های بسته بندی فعال عبارتند از:
جاذب های اکسیژن
جاذب های اکسیژن با حذف یا کاهش میزان اکسیژن داخل بسته، افزایش ماندگاری و اطمینان از ایمنی محصول، از رشد میکروبی جلوگیری می کنند. جاذب های اکسیژن بیشتر در بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی ها از جمله بسته های غذای آماده، کلاهک آبجو و بسته های سس استفاده می شوند.
جاذب های اتیلن
جاذب های اتیلن معمولا به صورت ساشه ای عرضه می شوند. هنگامی که این ساشه ها در داخل بسته بندی قرار می گیرند یا در مواد بسته بندی قرار می گیرند، اتیلن و رطوبت را جذب می کنند تا ماندگاری محصول را افزایش دهند. این نوع بسته بندی فعال اغلب در حمل و نقل و نگهداری میوه های گرمسیری استفاده می شود.
جاذب های رطوبت
جاذب های رطوبت، که اغلب به شکل ساشه ای عرضه می شوند، در بسته بندی مواد غذایی با فعالیت آبی بالا مانند گوشت تازه و ماهی مفید هستند. جذب رطوبت از تجمع رطوبت اضافی جلوگیری کرده که می تواند بر کیفیت محصول و ماندگاری تأثیر بگذارد. ژل سیلیکا رایج ترین جاذب رطوبت است زیرا غیر سمی و غیر خورنده است.
جاذب های بو
حس چشایی به طور جدایی ناپذیری به حس بویایی مرتبط است، بنابراین مواد بسته بندی باید هر گونه بوی ناخواسته ای را که ممکن است با تجزیه غذا ایجاد شود، بپوشانند. جاذب های بو معمولا از کربن فعال/زغال چوب تشکیل شده اند، ماده ای که به دلیل ماهیت بسیار متخلخل و مساحت سطح زیاد قادر به جذب و از بین بردن بوهای مختلف است.
عوامل ضد میکروبی
بسته بندی ضد میکروبی از مواد ضد میکروبی - مانند نایسین ، ناتامایسین و لاکتسین - برای کنترل رشد میکروبی در داخل محصولات بسته بندی شده استفاده می کند. ارگانیسم های ضد میکروبی معمولا در فیلم بسته بندی گنجانده می شوند که مستقیما با ماده فاسد شدنی در تعامل هستند. این نوع بسته بندی فعال به ویژه در بسته بندی محصولاتی که حاوی مواد نگهدارنده نیستند، مانند گوشت اغذیه فروشی و غذاهای دریایی حداقل فرآوری شده، محصولات پخته شده و میوه ها و سبزیجات تازه مفید است.
متصاعدکننده های دی اکسید کربن
در بسته بندی محصولات تازه مانند محصولات نانوایی، گوشت، ماهی و میوه ها و سبزیجات، بالا نگه داشتن سطح دی اکسید کربن مفید بوده چراکه دارای خواص ضد میکروبی است. بعلاوه، این گاز می تواند نرم شدن میوه را کند کرده و احتباس رنگدانه را بهبود بخشد. ساطع کننده های دی اکسید کربن که معمولا به صورت پد یا سیستم جعبه ای عرضه می شوند، گاز را برای بهبود کیفیت محصول و افزایش ماندگاری تولید و آزاد می کنند.
مزایای بسته بندی فعال
از مزایای بسته بندی فعال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش ضایعات مواد غذایی
تخمین زده می شود که سالانه 80 میلیارد پوند غذا در ایالات متحده هدر می رود که 40 درصد آن در سطح خرده فروشی (رستوران ها، خدمات غذایی و فروشگاه های مواد غذایی) است. استفاده گسترده تر از بسته بندی مواد غذایی فعال، که ماندگاری محصول مواد فاسد شدنی را افزایش می دهد، می تواند این رقم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
بهبود پایداری
در دنیا سالانه حدود 400 میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می شود. تحقیق در مورد بسته بندی فعال موثر، توسعه راه حل های بسته بندی زیست تخریب پذیر، قابل بازیافت و حتی خوراکی را پیشنهاد داده که وابستگی به پلاستیک های آلاینده را کاهش می دهد. تعداد فزاینده ای از مصرف کنندگان نگران خرید بسته بندی های تجذیه ناپذیر هستند، به این معنی که سرمایه گذاری در بسته بندی فعال سازگار با محیط زیست مطمئنا شهرت برندها را افزایش می دهد.
حمایت از اقتصاد جهانی
بسته بندی فعال امکان توزیع محصول را از نقطه مبدا دیگر فراهم می کند. این نه تنها از بازار تجارت الکترونیک جهانی به طور فزاینده ای پشتیبانی می کند، بلکه امکان حمل و نقل غذا، نوشیدنی ها، واکسن ها و داروها را به سراسر جهان بدون به خطر انداختن کیفیت یا ایجاد نگرانی های ایمنی فراهم می کند.
افزایش کیفیت محصول
حدود 60 درصد از کل محصولات غذایی در ایالات متحده حاوی افزودنی های مصنوعی مانند مواد نگهدارنده، شیرین کننده ها و مواد رنگدانه یا طعم دهنده هستند. با این حال، مطالعات نشان می دهد که آمریکایی ها به دنبال غذاهای کمتر فرآوری شده هستند. مواد بسته بندی فعال اطمینان حاصل می کنند که یک محصول غذایی اشتها آور و بدون مواد افزودنی شیمیایی برای مصرف ایمن است.
صرفه جویی در هزینه
محصولات خراب بر حاشیه سود در صنایع مختلف، اعم از کشاورزی، مراقبت های بهداشتی یا تجارت الکترونیک تأثیر می گذارند. به عنوان مثال، یک فروشگاه مواد غذایی به طور متوسط در ایالات متحده هر هفته بین 5000 تا 10000 دلار غذا دور می ریزد. با ایمن و تازه نگه داشتن محصولات برای مدت طولانی تر، بسته بندی فعال هزینه ها را برای تولیدکنندگان، مشاغل و مصرف کنندگان به طور یکسان کاهش می دهد.
محدودیت های بسته بندی فعال
برخی از چالش های مرتبط با بسته بندی فعال عبارتند از:
هزینه های بالا
اگرچه بسته بندی فعال به طور فزاینده ای در دسترس و مقرون به صرفه است، اما هزینه های مرتبط با ایمن سازی مواد در مقادیر بالا، پایدار و موثر بالا است. برخی از شرکت ها با وجود وعده پس انداز بلندمدت، نمی توانند این هزینه های اولیه را بپردازند.
پیچیدگی زنجیره تامین
ادغام یک سیستم بسته بندی جدید در زنجیره های تامین موجود، سطحی از پیچیدگی را ایجاد می کند که برخی از سازمان ها ممکن است به دلیل هزینه های بالا یا کمبود منابع تمایلی به انجام آن نداشته باشند.
آگاهی مصرف کننده
آگاهی و درک مصرف کننده از بسته بندی فعال هنوز گسترده نشده است. برای افزایش تقاضا و پذیرش، ممکن است به کمپین های بازاریابی و آموزشی جامع تری برای افزایش تقاضا و پذیرش نیاز باشد.
برنامه های کاربردی محدود
مواد بسته بندی فعال در یک بازار بسیار خاص یعنی مواد فاسد شدنی کاربرد دارد. برای برخی از محصولات یا در صنایع خاص، تأثیر آن ها ممکن است ناچیز بوده یا وجود نداشته باشد، که می تواند پذیرش را محدود کند.
اثرات زیست محیطی
بسته بندی فعال مطمئنا ضایعات مواد غذایی را کاهش می دهد. با این حال، از آنجایی که اغلب با مواد بسته بندی موجود ادغام می شود، لزوما با زباله های پلاستیکی مبارزه نمی کند. بسته بندی واقعا پایدار از مواد پایدار استفاده می کند که معمولا به دست آوردن آن ها سخت تر و گران تر است.
آینده بسته بندی فعال
مزایای فناوری بسته بندی فعال بسیار فراتر از مهار و محافظت از مواد فاسد شدنی در ذخیره سازی و حمل و نقل است. امروزه، سازمان ها در صنایع غذا و نوشیدنی، مراقبت های بهداشتی، کشاورزی و تجارت الکترونیک را قادر می سازد تا ضایعات را کاهش دهند، کارایی زنجیره تامین را افزایش داده، ایمنی و کیفیت محصول را بهبود بخشیده، سود را افزایش داده و تجربه مشتری را افزایش دهند.
به لطف فناوری ها و مواد نوظهور، بسته بندی فعال پیچیده تر و مقرون به صرفه تر از همیشه می شود. به عنوان مثال، ظهور چاپ سه بعدی، انعطاف پذیری را برای سازمان ها فراهم می کند تا بسته بندی های سفارشی را بهتر بررسی کنند. همچنین بسته بندی فعال نیز به طور فزاینده ای با بسته بندی هوشمند ادغام می شود.
بسته بندی هوشمند از فناوری هایی مانند کدهای QR برای ارائه داده های زنجیره تامین بلادرنگ مانند مکان، وضعیت و دمای محصولات استفاده می کند. مشتریان همچنین می توانند بارکدهای هوشمند را اسکن کنند تا به اطلاعات مربوط به منشا یا مواد تشکیل دهنده محصول دسترسی پیدا کنند. در همین حال، از برچسب های RFID برای محافظت از محصولات در برابر جعل و توزیع غیرمجاز استفاده می شود.
همینطور که در بلاگ بسته بندی هوشمند بیان شد، این نوع بسته بندی دارای سنسورها و نشانگرهای تصفیه شده تری است که جزئیاتی در مورد ایمنی و وضعیت محصولات ارائه می دهد. به عنوان مثال، بسته بندی هوشمند مواد غذایی ممکن است شامل شاخص های تازگی باشد که از فناوری هایی مانند شاخص های زمان-دما و حسگرهای گاز برای ارائه جزئیات تازگی و کیفیت محصول استفاده می کند. ادامه پیشرفت های تکنولوژیکی، افزایش آگاهی مصرف کننده، و توسعه مواد مقرون به صرفه و پایدار، باعث رشد قابل توجه بازارهای بسته بندی فعال، هوشمند و هوشمند در سال های آینده خواهد شد.
برای آشنایی با دیگر انواع بسته بندی های نوین با ما همراه باشید.
