عسل یک محصول طبیعی است که از شهد گل‌ها توسط زنبورهای عسل تشکیل می‌شود. مصرف عسل در بین انسان‌ها سابقه بسیار طولانی دارد و از زمان‌های قدیم به دلیل داشتن ارزش غذایی و درمانی منحصر به فرد و نیز در غذاها و نوشیدنی‌های بی‌شماری به عنوان شیرین‌کننده و طعم‌دهنده مورد استفاده قرار می‌گرفته است. درواقع عسل تنها محصول طبیعی مشتق شده از حشرات است و دارای ارزش غذایی، آرایشی، درمانی و صنعتی است. چین، ترکیه، آرژانتین، اوکراین، مکزیک و ایالات متحده تولیدکنندگان اصلی عسل هستند. آمار جهانی تولید عسل تقریبا 1.20 میلیون تن در سال می‌باشد.
حدود 320 نوع مختلف عسل وجود دارد که از منابع مختلف گل نشات می‌گیرد. طعم، رنگ و عطر عسل بسته به نوع گل‌هایی که زنبور عسل از آن‌ها شهد جمع‌آوری کرده است می‌تواند متفاوت باشد.
عسل از دوران باستان به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی استفاده می‌شد زیرا سطح بالایی از فروکتوز دارد (عسل 25 درصد شیرین‌تر از شکر سفره است).
ترکیبات مهم عسل
مهم‌ترین ماده تشکیل‌دهنده عسل، کربوهیدرات‌های موجود در آن به شکل مونوساکارید همچون فروکتوز و گلوکز، به شکل دیساکارید از جمله مالتوز، ایزومالتوز، مالتولوز، ساکارز و تورانوز است؛ و شیرینی عسل به دلیل وجود این مواد می‌باشد. همچنین، عسل حاوی الیگوساکاریدهایی از جمله آندروز و پانوز و آنزیم‌هایی از جمله آمیلاز، اکسیداز پراکسید، کاتالاز و اسید فسفوریلاز است. علاوه بر این، عسل حاوی اسیدهای آمینه، ویتامین B6، ویتامین سی، نیاسین، اسید فولیک، مواد معدنی، آهن، روی و آنتی‌اکسیدان می‌باشد.
خواص سلامتی عسل
مطالعات و شواهد نشان می‌دهد که عسل دارای مزایای بالقوه‌ای برای سلامتی است، زیرا دارای خواص ضد التهابی، ضد دیابتی، ضد باکتریایی و اثرات محافظتی آنتی‌اکسیدانی، تنفسی، گوارشی، سیستم عصبی، قلبی و عروقی می‌باشد. عسل همچنین غلظت تستوسترون سرم، تعداد اسپرم و باروری را بهبود می‌بخشد.
در اینجا به شرح چندین مورد از این فواید سلامتی اشاره می‌شود:
1. خواص آنتی‌اکسیدانی: عسل حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌تواند به محافظت از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کند. این آنتی‌اکسیدان‌ها ممکن است در کاهش خطر بیماری‌های مزمن از جمله بیماری قلبی و انواع خاصی از سرطان نقش داشته باشند.
2. آنتی باکتریال و ترمیم زخم: عسل دارای خواص ضد باکتریایی طبیعی است و قرن‌هاست که در مراقبت از زخم استفاده می‌شود. عسل می‌تواند به بهبود زخم کمک کند، خطر عفونت را کاهش دهد و سوختگی‌ها و بریدگی‌های جزئی را تسکین دهد.
3. تسکین سرفه و گلودرد: عسل یک عنصر رایج در داروهای طبیعی سرفه است؛ و می‌تواند به تسکین گلودرد و کاهش سرفه کمک کند و آن را به یک درمان خانگی محبوب تبدیل کند.
4. سلامت دستگاه گوارش: برخی از انواع عسل، ممکن است با کاهش رفلاکس اسید و تقویت رشد باکتری‌های مفید روده، به سلامت دستگاه گوارش کمک کنند.
5. منبع انرژی: عسل یک منبع طبیعی کربوهیدرات است و می‌تواند سطح انرژی را سریع افزایش دهد و آن را به گزینه‌ای ایده آل برای ورزشکاران یا هرکسی که نیاز به یک منبع انرژی سریع دارد تبدیل می‌کند.
6. سلامت پوست: عسل به دلیل خاصیت مرطوب‌کنندگی و تسکین‌دهنده آن در محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود. می‌تواند به آکنه، پوست خشک و سایر بیماری‌های پوستی کمک کند.
عسل نیازی به نگهداری در یخچال ندارد، هرگز فاسد نمی‌شود و همچنین می‌توان آن را در دمای اتاق و در جای خشک در حالت باز نشده نگهداری کرد.
به طور خلاصه، عسل یک شیرین‌کننده همه کاره و طبیعی است که نه تنها غذای شما را شیرین می‌کند، بلکه طعمی منحصر به فرد و فواید بالقوه سلامتی را برای رژیم غذایی شما به ارمغان می‌آورد. در حالی که عسل می‌تواند یک افزودنی سالم به رژیم غذایی شما باشد، به دلیل محتوای قند بالای آن باید در حد اعتدال مصرف شود.
به کمک اپلیکیشن "بیاب سلامت" جهت مدیریت آگاهانه و بهینه رژیم غذایی خود می‌توانید با متخصصین تغذیه مشورت کنید.
منابع
S.A. Meo, Al-Asiri, A.L. Mahesar & M.J. Ansari. “Role of honey in modern medicine.” Saudi journal of biological sciences, 2017.
S. Samarghandian, T. Farkhondeh & F. Samini. “Honey and Health: A Review of Recent Clinical Research.” Pharmacognosy Research, 2017.
