کامبوجا یک نوشیدنی سنتی است که از تخمیر چای سیاه شیرین شده (Camellia sinensis) به دست می‌آید. در واقع این نوشیدنی از ترکیب چای سیاه یا سبز، شکرو کشت همزیستی باکتری و مخمر (SCOBY) تهیه می‌شود.
منشأ کامبوجا در شمال شرقی چین (منچوری) است، جایی که در دوره سلسله Tsin (Ling Chi) برای سم‌زدایی و خواص انرژی‌زای آن پذیرفته شد. این نوشیدنی را می‌توان در انواع الکلی، غیر الکلی و کم الکل (کمتر از 0.5 درصد الکل) در بازار یافت. در واقع کامبوجا می‌تواند جایگزینی سالم‌تری برای نوشابه‌های گازدار باشد.
کامبوجا، کمی اسیدی و کمی گازدار است؛ و اغلب طعم ترش و کمی شیرین با طعم چای دارد که باعث پذیرش بیشتر در بین مصرف‌کنندگان می‌شود. همچنین می‌توان آن را با میوه‌ها، گیاهان یا ادویه‌های مختلف طعم دار کرد تا طعم‌های متفاوتی ایجاد کند.
میکروارگانیسم‌های تخمیرکننده کامبوجا
کامبوجا حاوی مخمرهای اسموفیل و باکتری‌های اسید استیک و اسیدلاکتیک است که به صورت همزیستی با هم زندگی می‌کنند. این کشت همزیست میکروبی موجود در این نوشیدنی به عنوان قارچ چای یا مادر کامبوچا نیز شناخته می‌شود.
مخمرهای اسموفیل قند موجود در چای را تخمیر کرده و اتانول تولید می‌کنند؛ در حالی که باکتری‌ها الکل را اکسید کرده و اسید استیک می‌سازند. علاوه بر اسید استیک، اسیدهای آلی دیگری مانند گلوکونیک، لاکتیک، مالیک، سیتریک و تارتاریک تشکیل می‌شوند که دارای فعالیت ضد باکتریایی هستند و از آلودگی کامبوچا توسط باکتری‌های بیماری‌زا جلوگیری می‌کنند.
خواص سلامتی نوشیدنی کامبوجا
کامبوجا به دلیل فواید سلامتی آن از جمله اثرات ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی، ضد سرطان، ضد دیابت، کاهش سطح کلسترول، کاهش فشار خون، کاهش تصلب شرایین (گرفتگی عروق) به دلیل بازسازی دیواره سلولی، کاهش مشکلات التهابی، تسکین علائم آرتریت و درمان زخم معده محبوبیت زیادی به دست آورده است. با این حال، شواهد علمی در حمایت از این ادعاها محدود است و نیاز به مطالعات بیشتری دارد.
اثرات مفید کامبوجا به وجود میکروارگانیسم‌های پروبیوتیک (باکتری‌های استیک و لاکتیک)، آنتی‌بیوتیک‌ها، اسیدهای آمینه، پلی فنول‌های چای، قندها، اسیدهای آلی، اتانول، ویتامین‌های محلول در آب و انواع ریزمغذی‌های تولید شده در طی تخمیر نسبت داده می‌شود.
در اینجا به شرح چندین مورد از این فواید سلامتی اشاره می‌شود:
1. سلامت دستگاه گوارش و بهبود هضم: پروبیوتیک‌ها از سلامت دستگاه گوارش حمایت می‌کنند و ممکن است رشد و تعادل باکتری‌های مفید روده را بهبود بخشند. برخی افراد دریافتند که مصرف کامبوجا به کاهش مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و نفخ کمک می‌کند، احتمالا به دلیل محتوای پروبیوتیک و اسیدیته آن می‌باشد.
2. منبع آنتی‌اکسیدان: کامبوجا منبع آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند پلی فنول‌ها است که می‌تواند به مبارزه با رادیکال‌های آزاد در بدن کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌ها با طیف وسیعی از فواید سلامتی، از جمله کاهش بالقوه خطر بیماری‌های مزمن مرتبط هستند.
3. تقویت سیستم ایمنی: پروبیوتیک‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در کامبوجا ممکن است تأثیر مثبتی بر سیستم ایمنی داشته باشند. اعتقاد بر این است که میکروبیوم سالم روده در عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به کاهش التهاب که با بیماری‌های مختلف مرتبط است، کمک کنند.
4. سلامت مفاصل: تصور می‌شود محتوای گلوکز آمین موجود در کامبوجا برای سلامت مفاصل مفید است. گلوکز آمین ترکیبی است که از تولید مایع سینوویال پشتیبانی کرده و مفاصل را روان می‌کند.
به طور خلاصه، کامبوجا یک نوشیدنی چای تخمیر شده با طعمی منحصر به فرد و فواید بالقوه برای سلامتی است و محبوبیت فزاینده‌ای به عنوان یک نوشیدنی پروبیوتیک دارد.
به کمک وب اپلیکیشن "بیاب سلامت" جهت مدیریت آگاهانه و بهینه رژیم غذایی خود می‌توانید با متخصصین تغذیه مشورت کنید.
گردآورنده: علی نظری
کارشناس ارشد فناوری مواد غذایی
منابع
Coelho, R. M. D., de Almeida, A. L., do Amaral, R. Q. G., da Mota, R. N., & de Sousa, P. H. M. (2020). Kombucha. International Journal of Gastronomy and Food Science, 22, 100272.
Dutta, H., & Paul, S. K. (2019). Kombucha drink: Production, quality, and safety aspects. In Production and management of beverages (pp. 259-288). Woodhead Publishing.
