هوش مصنوعی
هوش مصنوعی مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و فنون مهندسی است که با استفاده از آنها سعی می‌شود کامپیوترها و سیستم‌های مصنوعی را به گونه‌ای طراحی و برنامه‌ریزی کنیم که بتوانند عملکردهایی شبیه عملکرد هوش انسان داشته باشند. با استفاده از هوش مصنوعی، کامپیوترها می‌توانند به طور خودکار از تجربیات خود یاد بگیرند، تصمیم‌های هوشمندانه بگیرند و وظایفی را انجام دهند که قبلاً به دانش انسان‌ها وابسته بوده‌اند. این فناوری شامل تکنیک‌هایی همچون یادگیری ماشینی، شبکه‌های عصبی مصنوعی، پردازش زبان طبیعی و داده‌کاوی می‌شود.
حال می‌خواهیم ببینیم که هوش مصنوعی در حوزه منابع انسانی و فرآیندهای آن چه تاثیراتی می‌گذارد. پس همراه ما باشید.
اثرات هوش مصنوعی بر فرآیندهای منابع انسانی
هوش مصنوعی اثرات بسیار مثبتی بر فرآیندهای حوزه منابع انسانی (HR) دارد. با استفاده از هوش مصنوعی در فرآیندهای منابع انسانی تغییرات مهمی در این حوزه به وجود آمده است که به بهبود کارایی و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. بیایید به برخی از اثرات هوش مصنوعی بر فرآیندهای منابع انسانی نگاهی بیندازیم:
حوزه جذب و استخدام (Talent Acquisition)
هوش مصنوعی در فرآیند جذب و استخدام نقش مهمی ایفا می‌کند و با استفاده از تکنولوژی‌ها و الگوریتم‌های پیشرفته، فرآیند انتخاب کارمندان بهبود می‌یابد. برخی از راه‌هایی که هوش مصنوعی در این حوزه عمل می‌کند عبارتند از: تحلیل رزومه، انجام مصاحبه‌های مجازی و آنلاین، انجام آزمون‌های تشخیصی لازم، تحلیل رفتار کاربر و ارتقاء تجربه کاربری. نرم افزار ATS یکی از بهترین ابزارها در این حوزه می‌باشد.
حوزه آموزش کارکنان (Learning & Development)
هوش مصنوعی در حوزه آموزش کارکنان تاثیرات مهمی داشته و همچنان در حال تغییر و بهبود است. این تکنولوژی به صورت قابل توجهی به روش‌ها و فرآیندهای آموزشی کمک می‌کند و نقش‌های مهمی در ارتقاء مهارت‌ها و توانمندی‌های کارکنان ایفا می‌کند. برخی از تاثیرات هوش مصنوعی در حوزه آموزش کارکنان عبارتند از: آموزش مختص هر کدام از کارکنان، آموزش تعاملی و جذاب، ارزیابی هوشمند، یادگیری آنی در صورت نیاز داشتن و امکان اندازه‌گیری پیشرفت.
حوزه ارزیابی عملکرد کارکنان (Performance Evaluation)
هوش مصنوعی در حوزه ارزیابی عملکرد کارکنان تأثیرات مهمی دارد که بهبود و دقت این فرآیند را فراهم می‌کند. با بهره‌گیری از تکنولوژی‌ها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، ارزیابی عملکرد کارکنان به صورت هوشمندانه، عادلانه و شفاف صورت می‌پذیرد. تاثیرات هوش مصنوعی در ارزیابی عملکرد کارکنان عبارتند از: ارزیابی عادلانه و بیطرفانه، تجزیه و تحلیل دقیق، تحلیل رفتارهای کارکنان، ارزیابی در زمان واقعی و درست و پیش بینی عملکرد کارکنان.
این فقط بخشی از اثرات هوش مصنوعی در فرآیندهای منابع انسانی می‌باشد. در بقیه فرآیندها مثل برنامه ریزی، حقوق و دستمزد و ... این اثرات مشهود است.
فرصت‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی در فرآیندهای منابع انسانی
هوش مصنوعی در حوزه منابع انسانی فرصت‌های بسیاری را به وجود آورده است که می‌تواند بهبود عملکرد و بهره‌وری سازمان‌ها را تسهیل کند (همان چیزی که مدیران و کارفرمایان به دنبال آن هستند). برخی از این فرصت‌ها عبارتند از: جذب استعدادها و نیروهای مورد نیاز سازمان و شرکت، توسعه حرفه‌ای کارکنان با استفاده از آموزش‌های به روز و جامع، ارزیابی عملکرد دقیق با استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های به روز، پیش بینی الگوی رفتاری کارکنان و مدیریت زمان برای انجام هر چه بهتر و سریعتر کارها.
هوش مصنوعی، علاوه بر فرصت‌ها، چالش‌هایی را نیز در حوزه منابع انسانی به وجود می‌آورد. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:
*حفظ حریم خصوصی افراد و کارکنان.
*ترکیب شدن حوزه هوش مصنوعی با هوش انسانی که باید باعث جلوگیری از ایجاد نگرش‌های ناقص و ماشینی شود.
*افزایش ترس از جایگزینی کارکنان با ابزارهای هوش مصنوعی.
*ایجاد اختلاف نظر در بین مدیران و کارکنان در استفاده از هوش مصنوعی.
این چالش‌ها نشان‌دهنده اهمیت مدیریت هوش مصنوعی و تعامل بین فناوری و انسان در حوزه منابع انسانی است تا بتوان بهترین بهره‌وری از هوش مصنوعی در مدیریت منابع انسانی را حاصل کرد.
پیش بینی توسعه تاثیر هوش مصنوعی در فرآیندهای منابع انسانی
تأثیر هوش مصنوعی بر حوزه منابع انسانی به‌طور کلی می‌تواند تغییرات و انقلابی در این حوزه به همراه داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود که هوش مصنوعی با توانایی‌ها و امکانات خود، تأثیرات زیر را بر روی حوزه منابع انسانی داشته باشد:
*ایجاد نرم افزارها و ابزارهای به روز فرآیند جذب و استخدام که می‌توانند در کاهش هزینه و زمان خیلی کمک کننده باشند.
*ارتقاء فرآیندهای آموزش و توسعه کارکنان و مدیران
*بهینه‌سازی مدیریت عملکرد کارکنان
*به وجود آمدن روش‌های نوین ارتباطی در سازمان و خارج از سازمان
*بالا رفتن کارایی و بهره‌وری کارکنان با استفاده از این ابزار
همانطور که هوش مصنوعی و فناوری، روز به روز در حال پیشرفت است، پس دور از ذهن نیست که در آینده‌ای نزدیک در تمامی فرآیندهای منابع انسانی شاهد تاثیرگذاری زیاد هوش مصنوعی، آن هم به صورت مستقیم باشیم.
نتیجه‌گیری
از بحث‌هایی که راجع به تأثیر هوش مصنوعی بر فرآیندها و منابع انسانی مطرح کردیم، می‌توان نتیجه گرفت که هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری پیشرفته، توانسته است تغییرات قابل توجهی در حوزه منابع انسانی ایجاد کند و به بهبود کارایی و کارکرد سازمان‌ها کمک کند. تأثیرات هوش مصنوعی بر فرآیندهای منابع انسانی از جمله جذب و استخدام، آموزش و توسعه، ارزیابی عملکرد، مدیریت عملکرد، ارتباطات سازمانی و ... بوده است.
بهره‌گیری از هوش مصنوعی در فرآیندهای انتخاب و جذب، باعث بهبود کارکرد منابع انسانی و جذب بهترین استعدادها شده است. همچنین، در زمینه آموزش و توسعه، ارائه طرح‌های آموزشی شخصی‌سازی شده توسط هوش مصنوعی، به بهبود مهارت‌های کارکنان کمک کرده است.
استفاده از هوش مصنوعی در ارزیابی عملکرد و مدیریت عملکرد، تصمیم‌گیری‌های بهتر و منصفانه‌تر را در حوزه منابع انسانی امکان‌پذیر ساخته است. همچنین، ایجاد روش‌های نوین ارتباطی مثل چت‌بات‌ها و ربات‌های گفتگویی، به افزایش انگیزه و رضایتمندی کارکنان کمک کرده است.
هرچند تأثیر هوش مصنوعی مثبت و پرفایده است، اما همچنان چالش‌هایی نیز وجود دارد. برخی از چالش‌ها شامل ترس از جایگزینی انسان‌ها توسط ربات‌ها و هوش مصنوعی، نیازمندی به توانمندی‌های جدید کارکنان برای استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، و ... می‌باشد.
با توجه به توانایی‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی، امکان بهره‌گیری بهینه از این فناوری در حوزه منابع انسانی و بهبود کارکرد سازمان‌ها در آینده بسیار محتمل است. برای این منظور، نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت هوشمندانه تغییرات و تطبیق با نیازهای فناوری هوش مصنوعی هستیم.
منابع
M, Saxena, Dharmesh K. Mishra. “Artificial intelligence: the way ahead for employee engagement in corporate India”, Global Knowledge, Memory and Communication, 2023.
E. Kambur, T. Yildirim. “From traditional to smart human resources management”, International Journal of Manpower, 2022.
A. Agarwal. “AI adoption by human resource management: a study of its antecedents and impact on HR system effectiveness”, Foresight, 2022.
Rajasshrie Pillai and Kailash B.L. Srivastava. “S**mart HRM 4.0 for achieving organizational performance: a dynamic capability view perspective”, International Journal of Productivity and Performance Management, 2022.
A. A. Rastgar, S. A. Ebrahimi, M. Shafiei Nikabadi, B. Kolahi. “Smart Human Resources Architecture: A Structural Approach to the Digital Transformation of Knowledge-based Companies”. 2022.
openai.com
AIHR.com
