روانشناسی مثبت گرا در ورزش و عملکرد
آیا مربیان ورزشی و ورزشکاران رقابتی از جمله افرادی هستند که بیشتر از اصول روانشناسی مثبت‌نگر بهره‌مند می شوند؟
به تازگی در حال تمیز کردن کابینت بایگانی ام بودم که با ایمیلی از مربی قبلی ام برخورد کردم. این پیام حاوی بازخوردهایی در مورد آنچه که او احساس می کرد پس از یک مسابقه اخیر باید در آن پیشرفت کنم، بود. ایمیل را اسکن کردم و احساس کردم سنگینی مبهمی در وجودم نشست. احساسات کنونی ام نشات گرفته از زمانی بود که برای اولین بار ایمیل را سالها پیش دریافت کردم. بازخوردها همگی منفی بودند، اما عبارت بودند از «زمینه‌هایی که باید در آنها پیشرفت کنم». نظراتی مانند "شما باید این کار را بیشتر انجام دهید" و "در این شرایط، شما باید این کار را انجام دهید". هیچ ردپایی از روانشناسی مثبت وجود نداشت. یعنی چیزی که بیشتر متوجه شدم این بود که هیچ بازخورد مثبتی در متن ایمیل وجود نداشت. پس از خواندن ایمیل او، احساس بی انگیزگی و شکست کردم. مطمئن هستم این چیزی نبود که او قصد داشت، با این وجود اتفاق افتاد. آیا این نوع بازخورد باعث ایجاد ورزشکاران و رقبای بهتری می شود؟
تلاقی روانشناسی عملکرد با روانشناسی مثبت
دکتر مارتین سلیگمن، یکی از محققین اصلی در این شاخه از روانشناسی، معتقد است که تمرین روانشناختی باید به همان اندازه که به نقاط قوت افراد توجه می‌کند، به نقاط ضعف آنها نیز توجه داشته باشد. روانشناسی مثبت گرا می‌پرسد "چه چیزی در زندگی ما خوب است"،در حالیکه سوال روانشناسی سنتی بیشتر روی"چه مشکلی؟ و اینکه چگونه می‌توانیم آن مشکل را برطرف کنیم" قرار دارد.
به عنوان یک روانشناس عملکرد، همیشه اشتیاق داشتم که به مردم کمک کنم تا در کار و زندگی خود پیشرفت کنند. بنابراین این نظریه به خوبی با من سازگار بود و با ارزش‌های من همسو بود. من شروع به معرفی ابتکارات روانشناسی مثبت در کار خود در سازمان کردم. بعدها که مشتریان ورزشی من رشد کردند، احساس کردم که آنها نیز از برخی اصول ساده روانشناسی مثبت سود زیادی خواهند برد.
مربیگری مبتنی بر کمبود در مقابل مربیگری مبتنی بر نقاط قوت
اگر ورزش بیشتر بر "رفع نقاط ضعف و مشکلات"متمرکز باشد به آن مربیگری مبتنی بر کمبود می‌گویند. در مربیگری مبتنی بر کمبود هر چند وقت یک بار در نیمه اول از زمین بیرون می‌آیید و یک مربی می‌گوید "این چیزی است که ما باید تغییر دهیم زیرا این کار را درست انجام نمی دهیم".از سوی دیگر، مربیگری مبتنی بر نقاط قوت روی شناسایی، تقویت و بهره‌برداری از نقاط قوت ورزشکاران و تیم‌ها و تمرکز بر کارهایی است که باید به خوبی انجام دهند.
ورزشکاران، مربیان و سازمان‌های ورزشی به طور کلی هدف برتری را در داخل و خارج از زمین دارند. با استفاده از راهبردهای روانشناسی مثبت، روانشناسان عملکرد قادرند از ورزشکاران، کارکنان و خانواده‌ها حمایت کنند تا مهارت‌های تاب‌آوری و مقابله را به منظور مقابله با موانع، تمرکز بر نقاط قوت برای دستیابی به اهداف خود، توسعه دهند. این مهارت‌های ذهنی برای موفقیت به اندازه مهارت‌های عملی (ضربه به توپ هاکی، شلیک به یک سبد) حیاتی هستند. استعداد و توانایی فنی اگرچه مهم است اما کافی نیست. همه ما می‌توانیم ورزشکاران واقعاً با استعدادی را نام ببریم که هرگز موفق نمی‌شوند. چیزی که بیشتر ورزشکاران را متمایز می‌کند، سرسختی ذهنی آنهاست. می‌توانیم این سوال را مطرح کنیم: عوامل کلیدی روانشناسی مثبت گرا که می‌تواند در ورزش اعمال شود چیست؟
تمرکز بر نقاط قوت
تحقیقات نشان داده است که ارتقای یک نقطه قوت آسانتر از بهبود نقاط ضعف است و اینکه مناطقی که بیشترین پتانسیل را داریم بزرگترین نقاط قوت ما هستند. این بدان معنا نیست که روی نقاط ضعف خود تمرکز نکنید، اما بهترین نتایج زمانی حاصل می‌شود که روی نقاط قوت خود نیز کار کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که از نقاط قوت خود استفاده می‌کنند، به احتمال بیشتری از اعتماد به نفس، سرزندگی و انرژی بالاتری برخوردارند، به احتمال زیاد انعطاف‌پذیرتر هستند، عزت نفس بالاتری دارند و عملکرد بهتری دارند.
مربیان و ورزشکاران تشویق می‌شوند تا نقاط قوت خود را بشناسند و تمرکز پیشرفت باید حول نقاط قوت آنها باشد. بسیاری از مربیان سوگیری منفی دارند و باید مغز خود را آموزش دهند تا روی کارهای خوبی که ورزشکاران انجام می‌دهند تمرکز کنند.
حال چگونه می‌دانید نقاط قوت شما چیست؟ این سوالات را از خود بپرسید:
چه چیزی را در مورد ورزش خود دوست دارید؟ نقش مورد علاقه شما چیست؟ از کدام جنبه‌ها تعریف می‌کنید؟ از همه بیشتر، به چه چیزی افتخار میکنی؟ در اوقات فراغتت چکار میکنی؟ چگونه می‌توانم از نقاط قوت خود استفاده کنم؟
ذهنیت رشد و روانشناسی مثبت
کارول دوک در سال 2006 ما را با مفهوم رشد و طرز فکر ثابت آشنا کرد. کسانی که ذهنیت رشد دارند با شکست راحت‌تر کنار می آیند زیرا آن را فرصتی برای یادگیری می‌دانند در مقایسه با این افراد، کسانی که ذهنیت ثابت دارند، معتقدند موفقیتشان براساس توانایی و استعداد ذاتی است. برای افراد دسته دوم سخت‌تر است با شکست کنار بیایند. ورزشکارانی که ذهنیت رشد دارند، بیشتر به چالش‌ها به عنوان فرصت نگاه می‌کنند تا موانع. آنها معتقدند که می‌توانند با تمرین و تلاش، پیشرفت کنند، یاد بگیرند و بهتر شوند.
خبر خوب این است که ما می‌توانیم ذهنیتی را که می‌خواهیم انتخاب کنیم – می‌توانیم اشتباهات و شکست‌های خود را به عنوان فرصت‌های یادگیری ببینیم، یا می‌توانیم آنها را به عنوان موانع محدودکننده ببینیم. کسانی که ذهنیت رشد را انتخاب می‌کنند، بیشتر از کسانی که ذهنیت ثابت دارند، در زمان‌های سخت ادامه می‌دهند. ورزشکاران بهتر از هرکسی می‌دانند که اگر می‌خواهند به موفقیت برسند، همیشه موانعی بر سر راهشان وجود دارد، به عنوان مثال موانع و کمبودهای جسمی و یا نقاط ضعف روحی و روانی.
هیجانات
ورزش برای ورزشکاران، مربیان و تماشاگران یک عمل هیجانی است. هیجانات رفتار را هدایت می‌کنند و اغلب نحوه عملکرد شما را به عنوان یک ورزشکار در مسابقات دیکته می‌کنند.
برای تبدیل شدن به یک ورزشکار با عملکرد بالا، باید هیجانات خود از جمله شادی، عصبانیت تا ترس، غم، خشم و ناامیدی را درک و مدیریت کنید تا به جای اینکه مانع عملکرد شما شوند، به شما کمک کنند.
بسیاری از مردم به اشتباه معتقدند که روانشناسی مثبت فقط جنبه‌های مثبت افراد و عملکرد آنها را تشخیص می‌دهد و جنبه‌های منفی را نادیده می‌گیرد. هنگام مشاهده هیجانات، هم مثبت‌ها و هم منفی‌ها و تأثیری که هر دو بر عملکرد یک ورزشکار می‌گذارد، در نظر گرفته می‌شود. هیجانات منفی مانند اضطراب و خشم می‌توانند واکنش بدن ما را به "جنگ یا گریز" به تهدید تحریک کنند. این هیجانات، بدن ما را از نظر فیزیکی تحت تأثیر قرار می‌دهند. این اثرات فیزیکی می‌تواند شامل افزایش ضربان قلب، حالت تهوع، تنش عضلانی، معده درد، تمرکز ضعیف و تخلیه فیزیکی باشد. از سوی دیگر، هیجانات مثبت می‌توانند تأثیر معکوس داشته باشند. شادی می‌تواند تنش را کاهش دهد، قلب و فشار خون شما را کاهش دهد، سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند و به مبارزه با استرس کمک کند. حفظ آرامش، تمرکز و مثبت بودن می‌تواند به شما کمک کند تا به آنچه نیاز دارید توجه کنید تا حواس پرتی را به حداقل برسانید، آرامش خود را حفظ کنید و اعتماد به نفس خود را افزایش دهید. همچنین این مزیت را دارد که برای اطرافیان یک فرد خوشایند از شما بوجود می‌آورد!
منابع
