سیب زمینی ترشی چیست؟
سیب زمینی ترشی با نام علمی Heliantus tuberosusکه به نام‌های محلی شلغم شیرازی، یرالماسی و مورچالیق هم شناخته می‌شود، یکی از انواع سبزیجات غده‌ای شبیه به سیب زمینی می‌باشد. پوست آن تیره رنگ بوده و گوشت درون آن سفید است که هنگام پخته شدن طعم شیرینی پیدا می‌کند. این گیاه از خانواده آفتابگردان و بومی آمریکای شمالی است و در بیشتر مناطق جهان رویش دارد. اطلاعـات مكتـوبی در مـورد کشت اين گياه در ايران وجود ندارد اما در خيلی از نقاط كشور مشاهده می‌شود. غده آن در اوايل پاييز برداشت شده و در تهيه ترشی‌های خانگی استفاده می‌شود.سیب زمینی ترشی در ابتدا به عنوان غذای انسان و دام مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه به تولیدات صنعتی مثل اتانول و فروکتوز اختصاص یافته است.
در غدههاى سیب زمینی ترشی، ماده اینولین وجود دارد. این ماده که از هیدرات‌هاى کربن است، شبیه به نشاسته می‌باشد ولى مانند نشاسته معمولى به سادگى در معده تبدیل به قند نمی‌شود. مزه آن کمى شیرین و شبیه سیب زمینى معمولى است. سیب زمینی ترشی خیلى سریع هضم می‌شود و مدت زمان پخت آن نیز سریع است، به طورى که سیب زمینى ترشی ظرف ۱۰ تا 15 دقیقه در آب جوش پخته می‌شود.
فواید دارویی و درمانی سیب زمینی ترشی برای بدن
قند خون و دیابت
سیب زمینی ترشی شاخص گلیسمی پایینی دارد، به همین دلیل در طب سنتی از سیب زمینی ترشی برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می‌شود.
سلامت قلب
سیب زمینی ترشی باعث می‌شود که چربی‌ها سریع تر متابولیزه شوند و مقادیر بالای فیبر موجود در آن با کاهش کلسترول خون می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
مطالعات نشان می‌دهد که اینولین موجود در سیب زمینی ترشی با تغذیه میکروفلورهای طبیعی روده به پیشگیری و درمان فشار خون بالا کمک می‌کند.
همچنین مقادیر قابل توجه پتاسیم موجود در سیب زمینی ترشی، به کاهش سدیم بالای خون کمک کرده و باعث سلامت قلب می‌شود.
منبع غنی پروتئین
سیب زمینی ترشی یکی از انواع سبزیجات غده‌ای سرشار از پروتئین گیاهی است. به همین دلیل یکی از بهترین منابع گیاهی پروتئین برای گیاهخواران و افراد وگن محسوب می‌شود.
سم زدایی کبد
سیب زمینی ترشی یکی از سبزیجات سرشار از گوگرد است که به سم زدایی بهتر کبد کمک کرده و برای سلامتی بدن مفید می‌باشد.
منبع گیاهی آهن
سیب زمینی ترشی حاوی مقادیر قابل توجهی آهن است که به بهبود گردش خون در بدن و افزایش اکسیژن رسانی کمک کرده و خطر ابتلا به کم خونی را کاهش می‌دهد.
دستگاه گوارش
سیب زمینی ترشی به دلیل مقادیر بالای فیبر موجود در آن به بهبود حرکات روده کمک کرده و باعث پیشگیری و درمان یبوست می‌شود. همچنین گفته می‌شود که سیب زمینی ترشی به افزایش تعداد باکتری‌های خوب موجود در روده کمک کرده و با تقویت سیستم ایمنی به سلامت بدن کمک می‌کند.
مقادیر بالای فیبر موجود در سیب زمینی ترشی به سلامت دستگاه گوارش و روده‌ها کمک کرده و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
عوارض و مضرات سیب زمینی ترشی
هنوز عوارض جانبی و مضرات خاصی برای این ماده خوراکی گزارش نشده است.
طریقه مصرف سیب زمینی ترشی
سیب زمینی ترشی را به صورت خام برای تهیه ترشی و انواع سالاد استفاده می‌کنند. همچنین به صورت پخته شده برای تهیه انواع غذا‌ها، سوپ‌ها و خوراک‌ها به کار می‌برند.
به کمک برنامه علمی و کاربردی "بیاب سلامت"، می‌توانید مقادیر دقیق و ارزش غذایی این ماده خوراکی را مشاهده کنید.
منابع
M.R. Cabral, E.Y. Nakanishi, G. Mármol, J. Palacios, S. Godbout, R. Lagacé and J. Fiorelli. “Potential of Jerusalem Artichoke (Helianthus tuberosus L.) stalks to produce cement-bonded particleboards”. Industrial Crops and Products, 2018.
J.H. Cardellina. “Review of biology and chemistry of Jerusalem Artichoke”. Helianthus tuberosus L. National Product, 2015.
P. Denoroy. “The crop physiology of Helianthus tuberosus L.: a model oriented view”. Biomass and Bioenergy, 1996.
H. Fazaeli, K. Karkodi and A. Mirhadi. “In vitro and in vivo analysis of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus) and alfafa nutritive value”. Journal of Crop Production and Processing, 2009.
K. Gao, Z. Zhang, T. Zhu and J.A. Coulter. “The influence of flower removal on tuber yield and biomass characteristics of Helianthus tuberosus L. in a semi-arid area”. Industrial Crops and Products, 2020.
I.B. Gunnarsson, S.E. Svensson, E. Johansson, D. Karakashev and I. Angelidaki. “Potential of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.) as a biorefinery crop”. Industrial Crops and Products, 2014.
