اختلال افسردگی
یکی از اختلالات شایع در دنیای مدرن امروزی که بسیاری از افراد کم و بیش با آن روبرو هستند اختلال افسردگی میباشد. افسردگی به سرماخوردگی روح تشبیه شده و حالت خلقی است که با بیتفاوتی و بیحوصلگی در فعالیتهای روزمره و بیعلاقگی به فعالیتهایی که فرد قبلا از آن لذت میبرده خود را نشان میدهد. این اختلال افکار، رفتار، احساسات، عملکرد روزانه، ارتباطات اجتماعی و تغذیه بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد، در نتیجه با توجه به تحت شعاع قرار دادن جنبههای مختلف زندگی فرد، بر روی کیفیت زندگی او نیز اثرات نامطلوب از خود به جا میگذارد.
چه عواملی موجب بروز افسردگی میشود؟
از عوامل موثر در بروز این اختلال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* پایه ژنتیک
* از دست دادن عزیزان
* بیماریهای جسمی
* مورد سواستفاده قرار گرفتن جنسی و جسمی و روانی
* مصرف برخی از داروها
* مصرف برخی مخدرها
* شکستهای عاطفی
* برنامه غذایی نادرست و عادتهای غذایی ناسالم و کمبود برخی ویتامینها مثل ویتامینهای گروه ب
* اختلالات هورمونی
* اختلال در انتقال دهنده های عصبی
علائم افسردگی
بر اساس کتاب DSM5 که معتبرترین مرجع تشخیص اختلالات روان پزشکی محسوب میگردد. در صورتی که فرد پنج مورد یا بیشتر از مواردی که در ذیل عنوان میشود رو به مدت حداقل دو هفته داشته باشد، جز افراد مبتلا به افسردگی در نظر گرفته میشود.
* احساس ناامیدی و پوچی و بیارزشی
* احساس غم و اندوه داشتن
* خلق و خوی پایین
* بی علاقگی به کارهایی که قبلا از آنها لذت میبرد
* کماشتهایی یا بیاشتهایی که خود را با کاهش وزن نشان میدهد و گاه پرخوری که با افزایش وزن همراه است
* اختلال در تمرکز و به خاطر سپردن جزئیات
* فاصله گرفتن از نزدیکان و دوستان
* اختلال در خواب به صورت کم خوابی یا خواب زیاد
* از دست دادن انرژی و احساس خستگی مداوم
* بی قراری و کلافگی
* دردهای فیزیکی بیدلیل، مثل سردرد یا کمردرد و مشکلات گوارشی و عضلانی
* عدم توجه به بهداشت شخصی و محیط زندگی
* تحریک پذیری و عصبانیت بیدلیل
* کاهش میل جنسی
* تصمیم به مرگ و یا خودکشی
اینها علائمی هستند که مشکلات روحی را در افراد ایجاد میکنند. اما افسردگی با توجه به شدت و ضعف آن میتواند منجر به بیماریهای جسمی نیز شود. بیماریهایی مانند مشکلات تیروئید، تومورهای مغزی و کمبود ویتامین میتواند جزء علائم افسردگی باشد.
انواع افسردگی
اختلالات افسردگی از لحاظ شدت و ضعف علائم در افراد و طول مدت علائم دارای انواع مختلفی است، که در ادامه به بررسی انواع آن میپردازیم.
افسردگی تک قطبی
افسردگی تک قطبی، شامل خلق و خوی کم و یا از دست دادن علاقه و یا لذت نسبت به فعالیتهای روزانه است. این علائم در تمام زمینههای زندگی مانند روابط کاری و یا اجتماعی تاثیرات مخربی را در افراد خواهد گذاشت.
مالیخولیا
مالیخولیا، اصطلاحی است که برای توصیف یک نوع شدید از افسردگی بکار گرفته میشود. این نوع افسردگی به قدری شدت دارد، که حتی حرکات فیزیکی فرد را کندتر میکند. این نوع افسردگی، با از دست دادن لذت کامل در همه موضوعات زندگی مشخص میشود.
روانپریشی
گاهی اوقات افرادی که دارای اختلال افسردگی هستند، ارتباط خود را با دنیای واقعی قطع کرده و دچار روانپریشی میشوند. یعنی آنها دچار توهم شده و مسائلی را دیده و یا میشنوند که واقعیت ندارد.
افسردگی در زنان
زنان بیشتر از مردان افسردگی را تجربه میکنند، که دلیل اصلی آن عواملی مانند جنسیتی، اجتماعی، بیولوژیکی و هورمونی است. در ادامه به بررسی بیشتر افسردگی در زنان خواهیم پرداخت.
افسردگی قبل از قاعدگی
نوسانات هورمونی که در طول چرخه قاعدگی در زنان ایجاد میشود دارای علائمی مانند نفخ، تحریک پذیری، خستگی و واکنشهای احساسی است، که حدود ۱۰ تا ۱۴ روز قبل از قاعدگی شروع شده و چند روز بعد از آن بهبود میابد.
Adsافسردگی در دوران بارداری و ناباروری
زنان به دلیل تغییرات هورمونی که در دوران باروری و یا حتی سقط جنین تجربه میکنند، ممکن است تا دچار افسردگی شوند. اگر این دوران به صورت ناخواسته در زنان اتفاق بیافتد، میتواند در ایجاد افسردگی موثر باشد.
افسردگی بعد از زایمان
برخی از زنان افسردگی بعد از زایمان را تجربه میکنند که این افسردگی یک واکنش طبیعی بوده و بعد از چند هفته فروکش میکند.
افسردگی در دوران یائسگی و یائسگی کامل
در این دوران نیز به دلیل تغییرات هورمونی که ایجاد میشود، خطر ابتلا به افسردگی را در زنان افزایش میدهد.
افسردگی در مردان
بیشتر مردان احساسات خود را مخفی میکنند، به همین منظور امکان تشخیص افسردگی در آنها نسبت به زنان سختتر خواهد بود.
افسردگی در مردان همانند زنان نیز دارای علائمی است، که در ادامه به بررسی مهمترین آن خواهیم پرداخت.
دردهای جسمانی: گاهی افسردگی در مردان منجر به دردهای جسمانی مانند: کمردرد، سردرد، اختلالات در خواب، اختلالات در عملکرد جنسی و یا حتی اختلالات در گوارش میشود.
پرخاشگری و عصبانیت: عصبانیت و یا از دست دادن شوخ طبیعی در مردان، نشان دهنده افسردگی در آنها خواهد بود.
رفتارهای فرارآمیز و یا پرخطر: رفتارهایی مانند رانندگی پرخطر، ورزشهای خطرناک، رابطه جنسی ناامن و حتی استفاده از مواد مخدر، میتواند نشان دهنده افسردگی در آنها باشد.
افراد سالمند نیز میتوانند در معرض اختلالات افسردگی باشند، آنها به خاطر شرایط سنی که دارند، ممکن است از این اختلال رنج ببرند. اما از کجا میتوانیم متوجه شویم که یک فرد سالمند دارای افسردگی است؟
افسردگی در سالمندان
تشخیص افسردگی در سالمندان ممکن است دشوار باشد. زیرا علائمی که در افراد سالمند نشان دهنده افسردگی بوده نسبت به علائمی که در جوانان بروز میکند، متفاوت است.
علائمی مانند احساس خستگی، مشکلات خوابیدن و یا حتی گاهی بیماری آلزایمر نشان دهنده افسردگی در سالمندان است. افسردگی در فرد مسن، ممکن است حتی به صورت بیماریهای فیزیکی نیز باشد، بیماریهایی مانند سرطان، سکته مغزی و حتی بیماریهای قلبی. افراد مسن ممکن است به خاطر داروهایی که استفاده میکنند و به خاطر عوارض جانبی آن داروها نیز دچار افسردگی شوند.
افسردگی فصلی
افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی یک اصطلاح قدیمیتر برای اختلال افسردگی اساسی (MDD) است که با تغییر فصول خود را نشان میدهد. هر سال تقریباً در یک زمان مشخص شروع میشود و پایان مییابد.
درمان افسردگی
از جمله شیوههای درمانی مورد استفاده در اختلال افسردگی
* روان درمانی شناختی و رفتاری
* دارودرمانی
Ads* استفاده از الکتروشوک در موارد حاد که بیمار به درمان دارویی پاسخ نمیدهد
* تغییر الگو و عادتهای غذایی بیمار با کمک متخصصین تغذیه
* ورزش کردن مثل ورزشهای هوازی
پیشگیری از ابتلا به اختلال افسردگی
در اینجا یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن ما رو به خود مشغول کند این است که آیا راهکاری جهت پیشگیری از ابتلا به افسردگی وجود دارد؟ جواب بله میباشد.
با تغییر سبک زندگی و عادتهای روزمره میتوان از دشمن نامرئی افسردگی دوری کرد.
توصیه ما به شما این است که:
* با کمک متخصصین تغذیه عادتهای غذایی خود را اصلاح کنید.
* ورزش کنید.
* خواب کافی داشته باشید.
* از مصرف مواد مخدر، الکل و دخانیات پرهیز کنید.
* ساعاتی را به یادگیری مهارتهایی اختصاص دهید که از انجام آن لذت میبرید.
* با کمک روان درمانگران، روی شیوههای افزایش اعتماد به نفس، عزت نفس و خودآگاهی خود کار کنید.
* زمانی را به طبیعت گردی و معاشرت با خانواده و دوستان اختصاص دهید.
* از اخبار رسانهها دور باشید.
* از شیوههای مراقبه یوگا و مدیتیشن استفاده کنید.
* قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید و در ابتدای صبح دوش آب سرد.
* با خدا راز و نیاز کنید. دعا کردن آرامش دهنده روح انسان است.
دستان "بیاب سلامت" همواره در دستان شماست. در کنار هم برای بهترین نتیجه، در این مسیر گام برمیداریم.