نوشیدنی‌ها جزء مهمی از رژیم غذایی روزانه ما هستند و به دو گروه گسترده یعنی الکلی‌ها و غیر الکلی‌ها طبقه‌بندی می‌شوند. از نوشیدنی‌های غیر الکلی می‌توان قهوه، چای، آب‌میوه، نوشابه‌های گازدار را نام برد. قهوه یک نوشیدنی تهیه شده از دانه‌های بو داده و آسیاب شده گیاه قهوه است. این نوشیدنی محرک (انرژی‌زا)، به دلیل طعم کمی اسیدی و تلخ خود و عمدتا به دلیل محتوای بالای کافئین‌اش شناخته شده است. قهوه به اشکال مختلف در سراسر جهان مصرف می‌شود و آن را به یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها در سطح جهان تبدیل می‌کند (در میان تمام نوشیدنی‌ها پس از آب جایگاه دوم را در مصرف دارد). سالانه در سراسر جهان حدود 500 میلیارد فنجان از آن مصرف می‌کنند. دانه‌های گیاه قهوه برداشت، فرآوری و برشته می‌شوند تا طعم‌ها و عطرهای متفاوتی بدست آید. قهوه در انواع و سبک‌های مختلف از جمله اسپرسو، آمریکانو، کاپوچینو، لاته و موکا وجود دارد که هر کدام با استفاده از روش‌های دم‌کردن خاصی تهیه می‌شوند.
مصرف قهوه برای بدن فواید و مضراتی دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
مهم‌ترین خواص نوشیدن قهوه
خواص قهوه برای سلامتی از تعداد انگشتان دو دست فراتر می‌رود و می‌توانید با مصرف متعادل آن از خطرات بیماری‌های قلبی و شناختی بکاهید و حتی وزن خود را کاهش دهید. برخی خواص سلامتی آن:
آنتی‌اکسیدان‌ها: قهوه سرشار از آنتی‌اکسیدان است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند و خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها از جمله سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.
هوشیاری ذهنی: کافئین موجود در قهوه به عنوان یک محرک می‌تواند هوشیاری، تمرکز و عملکرد شناختی را افزایش دهد و باعث افزایش هوشیاری شود.
کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها: برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف متوسط قهوه با کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون، دیابت نوع دو و انواع خاصی از سرطان مرتبط است.
کاهش چربی بدن و کمک به تناسب اندام: کافئین به تناسب اندام هم کمک می‌کند، چون با یاری رساندن به روده و ایجاد تغییرات در ذخایر چربی، ریسک ابتلا به مشکلات مختلفی که به اضافه‌وزن مربوط می‌شوند، مانند مشکلات قلبی، را کاهش می‌دهد. پژوهشگران دریافته‌اند آن‌هایی که مقادیر بیشتری از قهوه را به صورت مداوم مصرف می‌کنند، خصوصا در میان آقایان، سطوح چربی کمتری در بدن خود دارند.
برخی معایب نوشیدن قهوه
کافئین موجود در قهوه، عوارض جانبی خاص خود را به همراه می‌آورد. در حال حاضر گفته می‌شود مقدار ایمن مصرف روزانه قهوه برای عمده بزرگسالان معادل 300 میلی‌گرم است که با حدود 3 فنجان قهوه معمولی برابری می‌کند. نوشیدن مقادیر بیشتر از این در هر روز می‌تواند عوارض مختلفی داشته باشد، مانند:
اختلالات خواب: مصرف زیاد قهوه، به ویژه در بعد از ظهر یا عصر، می‌تواند الگوی خواب را مختل کند و منجر به بی‌خوابی شود.
مشکلات گوارشی: قهوه اسیدی است و می‌تواند باعث ناراحتی گوارشی، به ویژه در زمانی که معده خالی میباشد، شود.
اعتیاد و ترک: مصرف منظم قهوه ممکن است منجر به اعتیاد به کافئین در فرد شود؛ و در اثر عدم مصرف با علائم ترک مانند سردرد و تحریک‌پذیری رو به رو شود.
افزایش ضربان قلب: مصرف زیاد کافئین می‌تواند منجر به ضربان قلب سریع، تپش قلب و اضطراب در برخی افراد شود.
به کمک وب اپلیکیشن "بیاب سلامت"می‌توانید جهت مدیریت آگاهانه و بهینه رژیم غذایی خود با متخصصین مشورت کنید.
به طور کلی، قهوه یک نوشیدنی محبوب است که به دلیل دارا بودن طعم متمایز، خواص انرژی‌زا و اهمیت فرهنگی آن در سراسر جهان مورد پذیرش قرار گرفته است. بحث در مورد اینکه آیا قهوه برای سلامت انسان مفید است یا خیر، همچنان ادامه دارد. مصرف 2 تا 3 فنجان قهوه در روز می‌تواند عملکرد مغز (عملکرد شناختی)، حس و همچنین هضم را بهبود بخشد. علاوه بر این، همین دوز می‌تواند در برابر بیماری عروق کرونر قلب، دیابت شیرین (نوع دوم)، خطوط سرطانی، پارکینسونیسم و بیماری آلزایمر مؤثر باشد.
منابع
A. Nkondjock. “Coffee consumption and the risk of cancer”. Cancer Letters, 2009.
M. S. Butt & M. T. Sultan. “Coffee and its consumption: benefits and risks”. Critical reviews in food science and nutrition, 2011.
