زنجبیل چیست؟
گیاه زنجبیل با نام علمیZingiber officinale Roscoe، یک گیاه علفی چندساله با گلهای زرد، ساقههای کاذب و غدهای (ریشه) به نام زنجبیل است که به خاطر همین ریشه معطر و تندش شناخته میشود. زنجبیل متعلق به خانواده گیاهان Zingiberaceae و بومی قاره آسیا است که به عنوان ادویهی غذایی، طعمدهنده و داروی گیاهی کاربرد دارد. زنجبیل از ترکیباتی همچون آب، کربوهیدرات، لیپید (چربی)، فیبر، پروتئین و مواد معدنی تشکیل شده است. برای قرنها، زنجبیل به عنوان داروهای گیاهی سنتی در آفریقا، چین و هند برای پیشگیری و درمان بیماریها مانند سردرد، سرماخوردگی، آرتروز، دردهای عضلانی، بیماریهای عصبی، التهاب لثه، دنداندرد و آسم مورد استفاده قرار میگرفت. به دلیل حضور مقادیر قابل توجهی از ترکیبات فنولیک، شامل جینجرولها، پارادولها، شوگول، و زینگرونها، همچنین دیهیدروشوگولها، دیهیدروپارادولها، مشتقات جینجرول استیلهشده، جینجردیولها، مشتقات دیآریل هپتانوئیدها، و اسید فرولیک، فواید سلامتی مرتبط با زنجبیل به آن نسبت داده میشود.
فواید سلامتی زنجبیل
زنجبیل به غیر از نقش آن به عنوان ادویه غذایی و طعمدهنده، دارای فواید سلامتی نظیر خواص ضد میکروبی، ضد انگلی، آنتیاکسیدانی، ضد التهابی، ضد درد، ضد سرطان، تقویتکننده میل جنسی، محافظ کبد، کمک به هضم و گوارش، محرک سیستم ایمنی میباشد. برخی از مزایای سلامتی زنجبیل عبارتند از:
کاهش حالت تهوع: زنجبیل میتواند در برابر حالت تهوع از جمله حالت تهوع مرتبط با بارداری (حالت تهوع صبحگاهی)، حالت تهوع و استفراغ ناشی از جراحی، شیمیدرمانی، سرگیجه و بیماری حرکت مؤثر باشد. نتایج یک مطالعه در سال 2016 نشان میدهد که عطر زنجبیل (به دلیل وجود جینجرولها و شوگوآلها که بسته به شکل زنجبیل، مقدار این ترکیبات میتواند متفاوت باشد) در پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ مؤثر هستند. محققان دریافتند که زنجبیل خشک و به دنبال آن زنجبیل تازه و چای زنجبیل دارای بالاترین غلظت جینجرول هستند.
کنترل سطح قند خون: زنجبیل ممکن است خواص ضد دیابتی داشته باشد. نتایج یک بررسی در سال 2022 نشان داد که پس از مصرف مکملهای زنجبیل، قندخون ناشتا و آزمایش HbA1c در افراد مبتلا به دیابت نوع دو کاهش قابل توجهی پیدا کرد.
خواص ضد التهابی: زنجبیل حاوی بیش از 400 ترکیب طبیعی است که برخی از آنها اثرات ضد التهابی دارند. نتایج یک بررسی در سال 2015 نشان داد که مصرف خوراکی زنجبیل برای درمان التهاب ناشی از استئوآرتریت تا حدی موثر و نسبتا بیخطر است.
کاهش خطر ابتلا به سرطان:زنجبیل، به دلیل دارا بودن جینجرول، که یک ترکیب آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی است، دارای خواص ضدسرطانی است. شواهد نشان میدهد که این ترکیبات میتوانند به کاهش خطر ابتلا به سرطانهای دستگاه گوارش، از جمله سرطان روده بزرگ، معده، پانکراس و کبد کمک کنند.
تسکین درد: زنجبیل از طریق اثرات ضد التهابی و ضد درد ترکیبات جینجرول میتواند درد مرتبط با دوران قاعدگی و آرتروز را کاهش دهد. با این حال، بررسی کامل ارتباط بین مصرف زنجبیل و تسکین درد به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی: نتایج مطالعهای در سال 2017 بر روی 4628 نفر نشان داد که مصرف روزانه زنجبیل میتواند از بیماریهای عروق کرونر قلب، فشار خون بالا، دیابت، چربی خون، بیماری عروق مغزی، بیماری کبد چرب و سایر بیماریهای مزمن جلوگیری کند. محققان دریافتند که زنجبیل ممکن است به عنوان یک درمان پیشگیرانه مؤثر باشد.
تقویت سیستم ایمنی: بسیاری از مردم از زنجبیل برای کمک به بهبودی پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده میکنند. پژوهشگران در سال 2013، تأثیرات زنجبیل تازه و خشک را بر روی یک ویروس تنفسی در سلولهای انسانی بررسی کردند. نتایج نشان داد که زنجبیل تازه میتواند به محافظت از سیستم تنفسی کمک کند، در حالی که زنجبیل خشک تأثیر مشابهی نداشت. با این حال، تأیید اثرات زنجبیل بر سیستم ایمنی به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
Adsاثرات جانبی و مضر زنجبیل
محققان شواهد علمی برخی از ادعاها راجع به خواص درمانی زنجبیل را تائید نمیکند. قبل از افزودن زنجبیل بیشتر به رژیم غذایی یا مصرف مکمل زنجبیل، حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید. مصرف زنجبیل در حد متعادل برای اکثر افراد بیخطر است. با این حال، در دوزهای زیاد، میتوانددر برخی افراد ناراحتی معده، اسهال، تحریک دهان و گلو ایجاد کند و دوزهای بالای زنجبیل میتواند خطر سقط جنین را در دوران بارداری افزایش دهد. به طور خلاصه، زنجبیل حاوی مواد مغذی و ترکیبات زیست فعال بسیاری است که میتواند طیف وسیعی از فواید برای بدن و مغز شما داشته باشد. با این حال، برای تأیید فواید سلامتی زنجبیل، نیازمند تحقیقات بیشتری است.
به کمک برنامه علمی و کاربردی "بیاب سلامت"جهت مدیریت آگاهانه و بهینه رژیم غذایی خود میتوانید با متخصصین تغذیه مشورت کنید.
منابع
AdsC.Nutakor, J.A.Essiedu, P.Adadi & O.N.Kanwugu. *“Ginger beer: An overview of health benefits and recent developments”. *Fermentation, 2020.
https://health.clevelandclinic.org/ginger-health-benefits