جو دوسر یا یولاف با نام علمی Avena sativa غله‌ای از خانواده گندم می‌باشد و اعتقاد بر این است که منشأ آسیایی دارد. این غله عمدتا به صورت بلغور یا پرک جو دوسر (غلات صبحانه) برای مصرف انسان و نیز به عنوان خوراک دام به کار می‌رود. جو دوسر، سرشار از مواد مغذی مانند فیبر، ویتامین‌ها و موادمعدنی و نیز منبع بسیاری از ترکیباتی است که فعالیت آنتی‌اکسیدانی از خود نشان می‌دهند. از فراوان‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این غله می‌توان ویتامین ای، اسیدفیتیک، ترکیبات فنولیک، آونانترامیدها، فلاونوئیدها و استرول‌ها را نام برد. همچنین جو دوسر دارای محتوای بالایی از فیبر محلول، عمدتا بتا گلوکان (β-glucan) است. فواید سلامتی بی‌همتای این غله در درجه اول به محتوای فیبر محلول (بتا گلوکان) آن نسبت داده می‌شود.
از محصولات جو دوسر کامل می‌توان به پرک جو دوسر، آرد جو دوسر و سبوس جو دوسر اشاره کرد؛ که طبق ادعای سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مصرف روزانهآن‌ها می‌تواند تا 3 گرم فیبر محلول (بتا گلوکان) را برای بدن تأمین کند.
برخی از محصولات و کاربردهای غذایی جو دوسر
غلات صبحانه
شیر جو دوسر (جایگزین شیر گیاهی است که از جو دوسر تهیه می‌شود)
محصولات قنادی و فراورده‌های نانی مانند پنکیک، بیسکوئیت، کیک و کلوچه (آرد جو دوسر یک آرد بدون گلوتن است که از آسیاب کردن جو دوسر تهیه می‌شود و از آن در پخت و تهیه این فراوردهها استفاده می‌شود.)
تنقلات بر پایه‌ی جو دوسر مانند چیپس، پفک و شکلات
این محصولات جو دوسر جایگزینی مغذی و پایدار برای مواد غذایی سنتی ارائه می‌کنند و به رشد صنعت جو دوسر در بخش‌های غذایی کمک کرده‌اند.
جو دوسر فواید سلامتی بی‌شماری دارد که آن را به گزینه‌ای محبوب در بسیاری از رژیم‌های غذایی سالم تبدیل می‌کند. در اینجا برخی از مزایای کلیدی مصرف جو دوسر آورده شده است:
غنی از مواد مغذی: جو دوسر منبع خوبی از مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها است که به سلامت کلی کمک می‌کند.
سلامت قلب: جو دوسر سرشار از فیبر محلول، به ویژه بتا گلوکان است که می‌تواند به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) کمک کند. این غله برای سلامت قلب مفید است و می‌تواند خطر بیماری قلبی را کاهش دهد.
کنترل وزن: فیبر موجود در جو دوسر باعث احساس سیری می‌شود؛ که می‌تواند با کاهش کالری دریافتی به مدیریت وزن کمک کند. جو دوسر میان‌وعده مناسب برای ورزشکاران است.
سلامت دستگاه گوارش: جو دوسر حاوی فیبر محلول و نامحلول است که می‌تواند به هضم سالم کمک کرده و از یبوست جلوگیری کند.
کنترل قند خون: جو دوسر دارای شاخص گلیسمی (شاخصی برای اندازه‌گیری میزان افزایش قند خون) پایینی است و می‌تواند به تثبیت سطح قند خون کمک کند و آن را به انتخابی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت تبدیل کند.
سلامت پوست: پرک جو را می‌توان به صورت موضعی برای تسکین شرایط پوستی تحریک شده مانند اگزما و آفتاب سوختگی استفاده کرد.
کاهش فشار خون: مصرف منظم جو دوسر به دلیل خواص مفید برای قلب می‌تواند منجر به کاهش فشار خون شود.
بهبود عملکرد سیستم ایمنی: بتاگلوکان موجود در جو دوسر می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را تقویت کند و ممکن است به بدن در مبارزه با عفونت‌ها کمک کند.
تقویت انرژی: جو دوسر باعث آزاد شدن مداوم انرژی می‌شود و آن را به گزینه‌ای عالی برای انرژی پایدار در طول روز تبدیل می‌کند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان: برخی از مطالعات نشان می‌دهد که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در جو دوسر ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش دهد.
به کمک وب اپلیکیشن "بیاب سلامت" می‌توانید مواد غذایی مورد نیاز خود را جستجو کرده و آن‌ها را بر اساس میزان دریافت کالری، آب، چربی و مواد مغذی (پروتئین‌ها، موادمعدنی، کربوهیدرات‌ها و ویتامین‌ها) آنالیز و بررسی کنید. همچنین، جهت مدیریت آگاهانه و بهینه رژیم غذایی خود می‌توانید با متخصصین "بیاب سلامت" مشورت کنید.
به طور کلی، جو دوسر یک غلات همه کاره است که فواید تغذیه‌ای را هم برای انسان‌ها و هم برای حیوانات فراهم می‌کند و جزء اصلی بسیاری از رژیم‌های غذایی سالم در سراسر جهان است.
منابع
D. M. Peterson. “Oat antioxidants”. Journal of Cereal Science, 2001.
R. Mathews. “Current and potential health claims for oat products”. Oats: chemistry and technology, 2011.
C. Daou & H. Zhang. “Oat beta‐glucan: its role in health promotion and prevention of diseases”. Comprehensive reviews in food science and food safety, 2012.
https://healthiersteps.com/11-amazing-health-benefits-of-oatmeal
