تعریف چاقی و اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن به عنوان تجمع غیر طبیعی یا بیش از حد چربی در بدن تعریف می‌شود که ممکن است سلامتی را مختل کند.
اگر دلیل افزایش وزن فردی را تغذیه غیر اصولی بدانیم می‌توان گفت افزایش وزن علاوه بر امکان مصرف کالری اضافه (نسبت به آن مقدار کالری که بدن برای عملکردهای روزمره خود نیاز دارد)، می‌تواند همچنین به دلیل کمبود برخی از ویتامین‌ها و موادمعدنی که منجر به کاهش سوخت و ساز بدن می‌شود نیز باشد. بنابراین در فرآیند کنترل وزن از طریق تغذیه صرفا کالری شماری نمی‌تواند راه حل اصولی و علمی برای رسیدن به تناسب اندام باشد. بنابراین محاسبات اصولی‌تری نسبت به کالری شماری برای رسیدن به تناسب اندام و ماندن در این مدار نیاز است. این دقت و محاسبات را می‌توانید از طریق
ممکن است تصور شود اضافه وزن و چاقی هردو به یک مقوله اشاره دارند اما این طور نیست و دو موضوع کاملا جدا هستند. هر دوی آنها به بالا بودن درصد چربی در بخش‌های مختلف بدن اشاره دارند اما درصد و میزان هر کدام متفاوت است.
اضافه وزن: یعنی محدوده وزنی شما کمی بیشتر از حد نرمال باشد ولی شما با خطرات سلامتی و نازیبایی قابل توجه مواجه نباشید.
چاقی: حالت بعد و شدیدتر از اضافه وزن است به طوری که شما را با خطرات سلامتی و نازیبایی در اندام مواجه می‌کند.
اندازه گیری توده بدنی
شاخص توده بدنی (BMI) یک شاخص ساده از وزن نسبت به قد است که معمولاً به عنوان مفیدترین ابزار اندازه‌گیری برای طبقه بندی اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان استفاده می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی برای بزرگسالان، اضافه وزن و چاقی را به شرح زیر تعریف می‌کند:
- اضافه وزن به معنی داشتن BMI بزرگتر یا مساوی 25 است (بین ۲۴.۹ تا ۲۹.۹)
- چاقی به معنی داشتن BMI بزرگتر یا مساوی 30 است.
بنابراین، افزایش وزن می‌تواند به چاقی منجر شود. درمان چاقی ممکن است نیاز به تغییرات در رفتارهای تغذیه‌ای، افزایش فعالیت بدنی و مشاوره پزشکی داشته باشد تا به کنترل وزن و بهبود سلامت کمک شود.
در فرآیند اضافه وزن و چاق شدن چه اتفاقی در بدن می‌افتد؟
چاقی دلایل متعددی دارد مانند سبک تغذیه و زندگی ناسالم، عدم فعالیت بدنی، بیماری‌ها و ژنتیک و مشکلات روحی و.... . که فعلا به این دلایل نمی‌پردازیم. آنچه موضوع مورد بحث ما است این است که در فرآیند چاقی چه اتفاقی در بدن می‌افتد.
ابتدا لازم است بدانیم که افزایش وزن به شکل نامناسب و ناسالم منجر به چاقی و چاقی مفرط شده که مستقیما به سلولهای چربی ما مرتبط است. دو فاکتور اصلی در مورد سلولهای چربی که منجر به چاقی می‌شود تعداد و اندازه این سلول‌ها هستند.
تعداد سلولهای چربی چه تاثیری در چاقی دارد؟
تعداد سلولهای چربی در بدن انسان تاثیر مهمی در چاقی دارد. تعداد و اندازه سلولهای چربی در بدن انسان متفاوت است و بر اساس ژنتیک، تغذیه و سبک زندگی افراد متغیر است. اگر تعداد سلولهای چربی در بدن به شکل غیر طبیعی زیاد شود، افراد به طور کلی به چاقی نزدیک‌تر می‌شوند.
در چه دوره ای از زندگی سلول های چربی جدید ساخته می‌شوند و تعداد آنها افزایش می‌یابد؟
سلولهای چربی جدید به طور اساسی در دوران نوزادی و کودکی تولید می‌شوند. اغلب سلولهای چربی در بدن انسان به طور اساسی در دوران اولیه عمر یعنی دوران نوزادی و کودکی تولید می‌شوند و تا پایان نوجوانی ادامه دارد (تا حدود 18 یا 21 سالگی) . تعداد آنها به طور قابل وضوح در دوران بزرگسالی تغییر نمی‌کند.
به عبارت دیگر، تا دوران کودکی، سلولهای چربی جدید تولید می‌شوند و تعداد آنها افزایش می‌یابد. اما پس از اتمام دوره رشد و توسعه، اصولاً تغییرات اساسی در تعداد سلولهای چربی رخ نمی‌دهد. در این دوره بزرگترین تغییرات معمولاً در اندازه و حجم سلولهای چربی و توده چربی در بدن اتفاق می‌افتد.
در طول دوره نوجوانی و بلوغ، تولید سلولهای چربی به منظور پشتیبانی از رشد و توسعه بدنی ادامه دارد. این تولید عمدتاً در اطراف محل‌هایی که برای انباشتن چربی مناسب است (مثلاً در ناحیه زیرشکم) انجام می‌شود.
پس از اتمام دوره نوجوانی و رسیدن به سن بزرگسالی، تولید سلولهای چربی کاملا به پایان نمی‌رسد، اما نرخ تولید آنها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. تغییرات در ساختار بدن نیز به شکل کمتری رخ می‌دهد و افراد به طور کلی به سرعت به رشد فیزیکی خود پایان می‌دهند.
بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که داشتن سبک زندگی و تغذیه سالم چقدر می‌تواند در شکل گیری فرم بدنی ما و نوع تجمع سلولهای چربی در دوران رشد و بلوغ تاثیرگذار باشد. از طرفی حتی ثابت شده است که فعالیت بدنی منظم می‌تواند عاملی مانند ژنتیک را که به ظاهر غیرقابل کنترل می‌آمد را نیز به شکلی موثر تحت تاثیر قرار دهد و فرد کنترل موثری بر آن داشته باشد ( ورزش می تواند بر ژن چاقی غلبه کند )
تاثیر اندازه سلولهای چربی بر چاقی
سلولهای چربی به عنوان انبارهای انرژی برای بدن عمل می‌کنند و زمانی که توسط تغذیه ناسالم انرژی (کالری) بیش از حد نیاز به بدن میرسد، سلولهای چربی بزرگ می‌شوند و توده چربی افزایش می‌یابد.
چاقی یا لاغری اصولاً با تغییر در اندازه و حجم سلولهای چربی اتفاق می‌افتد. زمانی که شما وزن اضافه می‌کنید، اندازه سلولهای چربی افزایش می‌یابد و وقتی که وزن کاهش می‌یابد، سلولهای چربی کوچکتر می‌شوند. بنابراین حجم توده چربی ذخیره شده در بدن ، افزایش یا کاهش می‌یابد.
به طور خلاصه می‌توان گفت آنچه که در سن بزرگسالی تعریفی از چاقی یا لاغر شدن است در واقع تغییر سایز سلولهای چربی است نه تغییر تعداد آنها از این رو مدیریت وزن، تغذیه مناسب و ورزش منظم می‌تواند به کنترل اندازه و توده سلولهای چربی و بهبود سلامت عمومی کمک کند.
برای محاسبات دقیق سلامتی و تعیین دقیق مواد مغذی مورد نیاز بدن و همچنین پایش فعالیت بدنی خود به منظور رسیدن به تناسب اندام و حفظ آن می‌توانید از امکانات مفید
